تصاویر ثبتشده با آرایه خط پایه بسیار بزرگ نشان میدهند پرتوها در حال حاضر کجا هستند. هر دو تصویر رادیویی بسیار کوچکتر از تصاویر پرتو ایکس هستند. برای آبل ۴۷۸، تصویر رادیویی حدود سه درصد از عرض تصویر چاندرا و برای انجیسی ۵۰۴۴، تصویر رادیویی حدود چهار درصد از عرض تصویر چاندراست.
مقایسه بین تصاویر چاندرا و آرایه خط پایه بسیار بزرگ نشان میدهد که پرتوهای آبل ۴۷۸ حدود ۳۵ درجه تغییر جهت داده و پرتوهای انجیسی ۵۰۴۴ حدود ۷۰ درجه تغییر جهت دادهاند.
پژوهشگران با بررسی کل نمونه دریافتند حدود یک سوم از ۱۶ کهکشان دارای پرتوهایی هستند که در جهتهای کاملا متفاوتی نسبت به قبل قرار دارند. تعدادی از آنها در برخی موارد نزدیک به ۹۰ درجه تغییر جهت دادهاند و در بازههای زمانی بین یک میلیون سال تا چند ده میلیون سال تغییر کردهاند. با توجه به این که سیاهچالهها حدود ۱۰ میلیارد سال دارند، این نشاندهنده یک تغییر نسبتا سریع برای کهکشانهاست.
سیاهچالهها هنگامی که مواد از میان یک قرص کهکشانی در حال چرخش روی آنها میافتند، پرتو تولید میکنند و سپس مقداری از آن پرتو به بیرون هدایت میشود. تصور میشود جهت پرتوهای هر یک از این سیاهچالههای غولپیکر که احتمالا در حال چرخش هستند، با محور چرخش سیاهچاله هماهنگ است. این بدان معناست که پرتوها در امتداد خط متصلکننده قطبها قرار دارند.
تصور میشود که این پرتوها عمود بر قرص کهکشانی هستند. اگر مواد با زاویه دیگری که موازی با دیسک نباشد به سمت سیاهچالهها بیفتند، جهت محورهای چرخش سیاهچاله میتواند تحت تأثیر قرار بگیرد و جهت پرتوها را تغییر دهد.
دانشمندان باور دارند پرتوهای سیاهچالهها و حفرههایی که در آنها ایجاد میشود، نقش مهمی را در تعداد ستارههای موجود در کهکشانهای آنها دارد. پرتوها انرژی را به گاز داغ داخل و اطراف کهکشان میفرستند و از خنک شدن آن برای تشکیل تعداد زیادی ستاره جدید جلوگیری میکنند. اگر جهت پرتوها به مقدار زیاد تغییر کند، آنها میتوانند شکلگیری ستارهها را در مناطق بسیار بزرگتری از کهکشان کاهش دهند.
این پژوهش در «The Astrophysical Journal» به چاپ رسید.
انتهای پیام
منبع : خبرگزاری ایسنا